Wateruitdagingen te complex om alleen aan te pakken

Ondanks dat Perry van der Marel nog maar net is aangetreden als managing director van North Water, is hij al langer betrokken bij wateruitdagingen in Noord Nederland. De afgelopen zes jaar werkte hij vooral aan een van de prestigeprojecten van het industriewaterbedrijf: de Zout Afvalwater Zuivering Installatie in Farmsum, vlakbij Delfzijl. Nu Northwater ook een industriewaterzuivering bouwt, verstevigt het waterbedrijf zijn rol als industriewaterpartner.

‘Hoewel de ZAWZI per 2008 een praktisch probleem oploste voor het afvalwater in Delfzijl, is de regionale relevantie van de zuivering behoorlijk toegenomen’, zegt Van der Marel. ‘De ZAWZI is een collectieve eindzuivering van het chemiepark in Delfzijl en het gezamenlijke afvalwater is zout van samenstelling. Deze situatie blijkt ook zeer geschikt om zout afvalwater uit de regio te verwerken, omdat het verontreinigingen verwijderd waarna het kan worden geloosd op zout oppervlaktewater’.

Meerwaarde

Van der Marel benadrukt dat North Water van meerwaarde wil zijn, en niet zomaar afvalwater wil verwerken. ‘Het moet gaan om zout water waarvoor andere goede verwerkingsopties ontbreken. Als de trend van verdroging en verzilting aanhoudt, ontstaan in de toekomst meer problemen met lozing van zoute waterstromen op oppervlaktewater in het binnenland. We behandelen nu bijvoorbeeld al zoutwater dat als testwater vrijkomt bij geothermiebronnen. Dit betreft een enkele duizend kuub zeer zout water per test. Circa tien keer zouter dan zeewater. Heel verontreinigd is dat water niet, maar toch is het afvalwater. Een ontdoeningsroute via de ZAWZI biedt uitkomst. We verwachten in de toekomst een toename in geothermieprojecten, waardoor de zuivering alleen maar relevanter wordt.

Dat geldt ook voor de behandeling van pekelwater van regionale kaasmakerijen, dat de ZAWZI ook sinds een jaar of vijf behandelt. Ook een onbetwistbare afvalwaterstroom, maar wel te zout voor lokale behandeling, omdat de kaasmakerijen nu eenmaal niet aan zee zijn geplaatst.

De bacteriën in de biologische zuivering zijn zeer speciaal. Niet alleen omdat ze industrieel afvalwater schoonmaken van verontreinigingen onder zoute omstandigheden, maar ook omdat ze korrelslib vormen. Daardoor bezinken ze veel sneller dan gebruikelijk. Van der Marel: ‘Dit heeft als voordeel dat we grote volumes aan zout water hydraulisch goed kunnen verwerken. Een positieve verrassing, omdat bij aanvang van de zuivering in 2008 er juist twijfels waren over slibbezinking onder zoute omstandigheden.’

Niet alleen

Van der Marel benadrukt dat een dergelijke oplossing voor individuele bedrijven niet snel uit kan. ‘De uitdagingen op het gebied van water worden dermate groot, dat bedrijven steeds meer zullen moeten samenwerken om de license to operate te behouden. Zo ook in Delfzijl. Daar bood de ZAWZI uitkomst voor de vele bedrijven op en rondom het chemiepark. Ze kregen steeds meer te maken met verscherpte regelgeving en moesten extra maatregelen nemen. Dit is voor de individuele bedrijven onbetaalbaar. Een gezamenlijke investering pakt niet alleen lager uit, maar bedrijven kunnen zich bovendienop hun corebusiness richten omdat North Water ze ontzorgt. Die investering namen wij ook voor onze rekening, waardoor bedrijven alleen een vaste prijs per vervuilingseenheid betalen.

Bijkomend voordeel is dat de gezamenlijke deelstromen voor een veel stabieler zoutgehalte zorgen, wat weer gunstig is voor de biologische zuivering. De volumegrootte maakt het ook interessanter om reststromen te verwaarden. Nu is dat alleen nog het zoute secundaire slib, wat we samen met waterschap Noorderzijlvest eerst van het zout ontdoen waarna ze het slib vergisten. We willen echter ook naar anaërobe waterbehandeling om uit het afvalwater en bij voldoende schaalgrootte methaan te produceren. Tot slot bevat het pekelwater relatief hoge concentraties aan fosfaat. In 2019 hebben we speciaal hiervoor een buffer gebouwd die het ook mogelijk moet maken calciumfosfaat als meststof terug te winnen. Vooralsnog nog onderzoek, maar een mooie kringloop als perspectief.’

Koelwater

Uitdagingen zijn er niet alleen op het gebied van industrieel afvalwater. North Water bouwt momenteel een industriewaterzuivering naast de RWZI van waterschap Noorderzijlvest in Garmerwolde om de regio Noordoost Groningen (Eemshaven en Delfzijl) van voldoende industriewater te voorzien. ‘Het aantal datacenters in de Eemhaven groeide de laatste jaren enorm en daarmee de vraag naar koelcapaciteit. Je kunt ze met drinkwater koelen, maar dat is niet duurzaam. Als bron voor de zuivering gebruiken we voorlopig nog oppervlaktewater van het Eemskanaal. We sluiten echter niet uit op den duur over te stappen op effluent van de RWZI. Als de vraag naar industriewater blijft toenemen, is het de vraag of er op den duur voldoende Eemskanaalwater beschikbaar is. Ook met het oog op droge zomers.

Anderzijds kan de inzet van effluent ook tot ketensynergie leiden. Het waterschap moet in de toekomst waarschijnlijk het effluent extra behandelen om organische microverontreinigingen te verwijderen. Dat water is daarna van zo’n goede kwaliteit dat we het eenvoudig in kunnen zetten in de industrie. We kozen dus niet voor niets voor deze locatie. Voor koelwater of uiteindelijk de productie van waterstof is hergebruik van effluent natuurlijk prima.’

Dat laatste vraagt om uitleg. ‘North Water kan voor de productie van waterstof in de Eemshaven van meerwaarde zijn’, zegt Van der Marel. ‘Partijen hebben zuiver water nodig om te kunnen splitsen in zuurstof en waterstof. Wij hebben in de Eemshaven al een distributienet voor industriewater. En in 2021 ook voldoende toelevering van water vanuit Garmerwolde. Het is dan, net als bij de demiwaterplant van Evides Industriewater in Rotterdam, een kleine stap naar een collectieve zuivering voor demiwater of zelfs ultra puur water in de Eemshaven. We verwachten daarbij dezelfde synergiën als bij de ZAWZI’.

Synergie

Wat vooral opvalt, is dat Northwater nauw samenwerkt met zowel zijn klanten als met de andere partijen in de waterketen. Van der Marel: ‘Om dit soort projecten betaalbaar te houden, moet je wel samenwerken. Met name de benodigde infrastructuur legt een zware last op de investeringssom. Om het water uit Garmerwolde naar de Eemshaven te krijgen, moesten we een leiding leggen. Waterbedrijf Groningen maakte van de gelegenheid gebruik om tegelijkertijd een drinkwaterleiding te leggen, terwijl Waterschap Noorderzijlvest een afvalwaterleiding toevoegde. Het is in zo’n multi-utility systeem ook eenvoudiger om een zijtak te realiseren naar Delfzijl om daar in voldoende industriewater te voorzien.

De wateruitdagingen die voor ons liggen zijn te complex om alleen aan te pakken. Er zijn veel synergie-effecten te halen door de verbinding aan te gaan met private en publieke partijen. We zullen toch investeringen moeten doen om economische groei niet ten koste te laten gaan van de ecologie. Laten we er dan voor zorgen dat we die zo laag mogelijk houden.’

[vc_message]

Watervisie Congres 2020 in teken van Schaduwministerie van Water

Perry van der Marel is een van de keynote speakers tijdens het Watervisie Congres 2020 (13 februari, Tata Steel Velsen Noord). Samen met keynote speaker Klaas Vos (FrieslandCampina) en kandidaat Waterministers Bert Jan Bruning (Nedmag), Neldes Hovestad (Dow) en Marike Bonhof (Vitens) zoeken we naar de verbinding tussen de publieke en private waterwereld. Schrijf u dus snel in op de website van het Watervisie Platform.[/vc_message]

Delen:
Author