Dow Benelux onderzoekt elke dag waar het duurzamer kan in haar bedrijfsvoering. Met de maatregelen die Dow doorvoert, draagt zij bij aan de klimaatdoelstellingen van 2050. Subsidies helpen het bedrijf hierbij. Bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van de stoomrecompressor. Een systeem waarmee Dow weer een stap dichter bij CO2-neutraliteit komt. ‘We streven naar circulaire warmte zonder ecologische voetafdruk.’

In 2050 moet Nederland 95 procent minder CO2 uitstoten ten opzichte van 1990. In 2030 moet er al een afname van 49 procent zijn. Dat staat in de klimaatdoelstellingen. Op basis van deze doelen stelt de overheid eisen aan industriële bedrijven. Ze ondersteunt hen bij het voldoen aan die eisen – met kennis, netwerken en subsidies. Via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) biedt zij diverse nieuwe subsidies aan. Uniek en eenmalig zijn de subsidies Demonstratie Energie- en Klimaatinvestering (DEI+): Circulaire Economie en de Versnelde Klimaatinvestering Industrie (VeKI). Deze subsidieregelingen dragen bij aan het versneld behalen van de CO2-reductie doelstellingen van 2030. In 2020 opent daarnaast een heel nieuw soort regeling die innovatieve integrale oplossingen voor de industrie ondersteunt: de regeling Missiegedreven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI).

‘De stoomrecompressor is een belangrijke oplossing voor warmtehergebruik,’ vertelt Kees Biesheuvel, technologie- en innovatiemanager bij Dow Benelux. ‘Met deze machine kunnen we de energie die we opwekken uit stoom steeds opnieuw gebruiken. De stoomrecompressor zet onze reststoom namelijk onder druk, waardoor de temperatuur en de energiewaarde hiervan weer stijgen.’

Subsidie voor innovatie

Het chemiebedrijf heeft op dit moment een proefopstelling van de machine staan. ‘Deze comprimeert pas één procent van ons totale stoomgebruik. Toch is dat al goed voor een afname van 20.000 ton CO2 per jaar. Een besparing van 0,5 procent op de totale CO2-uitstoot van ons bedrijf.’ Die getallen zullen hoger worden naarmate Dow Benelux de recompressor doorontwikkelt. ‘En dat zullen we met deze resultaten zeker blijven doen.’

De (door)ontwikkeling van de machine is onderdeel van het voortdurende onderzoek van Dow Benelux naar mogelijkheden om CO2-neutraal te zijn. ‘Ondersteuning vanuit de Rijksoverheid is heel welkom bij de stappen die we daarin zetten.’ De subsidie Demonstratie Energie- en Klimaatinvestering (DEI) hielp het bedrijf om de stoomrecompressor te ontwikkelen. ‘Die overheidsbijdrage van 1,3 miljoen euro heeft onze terugverdientijd met een derde verminderd.’

Lijstje met vervuilers

Voor zijn bedrijfsvoering combineert Dow Benelux wetenschappelijke inzichten met technologische kennis. Een succesformule: het bedrijf behoort tot de grootste twaalf industriële bedrijven van Nederland. Die status brengt verantwoordelijkheid met zich mee, stelt Biesheuvel. ‘Ongeveer 75 procent van de industriële CO2-uitstoot in Nederland komt van de twaalf grootste industriële bedrijven. Wij zijn vierde in dat lijstje. Niet een plek om trots op te zijn. We willen onze milieu- en klimaatimpact graag zoveel mogelijk beperken – en anderen inspireren datzelfde te doen.’

Biesheuvel legt uit waarom de uitstoot nu zo hoog is. ‘Dow staat aan het begin van de waardeketen. Wij produceren chemische bestandsdelen waar later andere chemicaliën en kunststoffen mee gemaakt kunnen worden. Om dat te kunnen doen, moeten we moleculen transporteren, kraken of samenvoegen. Daar is veel energie voor nodig. Een deel van die energie gaat in de moleculen zitten. Van het teveel aan energie, maken we grotendeels stoom. Die stoom gebruiken we weer in andere delen van de fabriek. Dankzij de stoomrecompressor houden we straks die energie in onze fabriek in plaats van dat extra energie nodig hebben voor de opwekking van stoom. Zo streven we naar circulaire warmte zonder ecologische voetafdruk.’

Besparing op kosten

Hoe de machine werkt? ‘De eerst wet van de thermodynamica is dat energie nooit verloren gaat’, zegt Biesheuvel. ‘Energie verandert alleen van vorm. Wij gebruiken bijvoorbeeld energie om stoom op te wekken. En die stoom brengt weer energie voort. Met de stoomrecompressor kunnen we deze energie uit stoom op verschillende niveaus hergebruiken. Soms gebruiken we die energie wel vijf keer opnieuw!’

De stoomrecompressor zet reststoom die vrijkomt weer onder druk waardoor de temperatuur van de stoom en haar energiewaarde stijgen. De energie is dan geschikt voor hergebruik. Biesheuvel: ‘We behouden de energie in het systeem. Dat maakt de techniek zo efficiënt. Er is veel minder elektriciteit nodig om stoom op deze manier te comprimeren dan om het opnieuw uit water te maken. Daardoor hebben we niet alleen minder CO2-uitstoot, maar ook lagere energiekosten.’

Samenwerking met buren

‘Als Nederland de klimaatdoelstellingen van 2050 wil halen, moeten we als industrie onze processen opnieuw uitvinden en moeten onze installaties grondig op de schop’, zegt Biesheuvel. ‘De subsidies die de overheid beschikbaar stelt, stimuleren bedrijven innovatieve oplossingen te vinden om de uitstoot terug te dringen. Voor de versnelling en schaalvergroting van de verduurzaming van de industrie is dat heel belangrijk.’

Maar de échte kracht voor verandering ligt volgens Biesheuvel in samenwerking tussen bedrijven. ‘Hier in de regio helpen wij elkaar waar het kan. We hebben in Zeeland bijvoorbeeld Smart Delta Resources: een samenwerking van elf energie- en grondstofintensieve bedrijven uit de regio. Als goede buren bekijken we waar we elkaar kunnen helpen bij het behalen van de klimaatdoelstellingen. Bijvoorbeeld via het uitwisselen van reststromen. Of door samen relevant onderzoek te ondersteunen. Zelf kregen wij uit dit samenwerkingsverband hulp bij onze subsidieaanvraag. En op onze beurt leveren wij waterstof – een bijproduct van onze processen – aan een kunstmestbedrijf.’

Stok achter de deur

De klimaatdoelstellingen voor 2030 en 2050 stellen miljardenbedrijf Dow voor een groot dilemma. Biesheuvel: ‘We kúnnen voldoen aan de eisen voor 2050. Maar daarvoor moeten we wel ingrijpend onze processen veranderen. En die verandering moet in één keer goed gaan. De techniek die daarvoor nodig is, willen we implementeren – maar het lukt ons niet om dat al in 2030 zorgvuldig gedaan te hebben. Het gevolg is dat we een boete zullen krijgen. We betalen dan geld dat we eigenlijk nodig hebben om te investeren in het behalen van de eisen voor 2050.’

Er is wel een mogelijkheid om de eisen van 2030 te halen, zegt Biesheuvel. ‘Maar daarvoor moeten we een andere route inslaan. En die route zorgt ervoor dat we de doelstelling voor 2050 niet zullen halen.’ Het is voor Dow dus het één of het ander.

Hoewel de insteek van de klimaatdoelstellingen volgens Biesheuvel pragmatischer kan, helpt RVO.nl Dow en andere bedrijven. Biesheuvel: ‘De klimaatdoelstellingen zijn een goede stok achter de deur om verandering écht door te zetten. De subsidies helpen hierbij door de ontwikkeling te versnellen. Dat geldt voor ons, maar ook voor veel andere industriële bedrijven.’

Meer weten? Naast de DEI+ subsidie die Dow Benelux gebruikte, biedt RVO.nl nog meer subsidies voor CO2-reducerende maatregelen. Bijvoorbeeld de VeKI en de DEI+CE. Voor meer informatie ga naar RVO.nl.