Ex-CEO BASF Antwerpen: ‘Als we de alarmsignalen negeren, staat de chemische industrie op de helling’
In reactie op de winstwaarschuwing van BASF gisteren, schreef de ex-CEO van BASF Antwerpen John Dejaeger een opiniestuk in de Belgische krant ‘De Tijd’. In zijn betoog trekt hij aan de bel over de problemen waarmee de chemische sector te kampen heeft en de onbekwaamheid om deze aan te pakken.
Dejaeger ziet de winstwaarschuwing van zijn oud-werkgever als het zoveelste alarmsignaal uit de chemiesector. Hij trekt daarbij een parallel met een chemisch proces: ‘Een alarm in de controlekamer van een chemische installatie wijst erop dat ingegrepen moet worden. Als je niet zorgvuldig reageert, kunnen meerdere alarmen volgen en zelfs het automatisch stilleggen van de installatie, met alle negatieve gevolgen van dien. Wat in een chemische unit op microschaal gebeurt, kan zich ook op het macroniveau van de chemische sector afspelen. Als we niet reageren op de vele alarmsignalen, kan het van kwaad naar erger gaan.’
Energie en grondstoffen
Dejaeger wijst in zijn betoog onder andere op de recente winstwaarschuwingen van Lanxess en Basf, het sluiten van de butylrubberfabriek van Arlanxeo in Antwerpen en de geplande reorganisatie bij Ineos Phenol in Doel. Het is volgens de oud-directeur de hoogste tijd om grondig bij te sturen. ‘De dreigende onweerswolken in de sector zijn geen tijdelijk fenomeen, maar structureel van aard.’
Hoge prijzen voor grondstoffen en energie liggen ten grondslag aan de huidige lastige situatie waarin de chemie zich momenteel bevindt. Europa profiteert niet meer van het relatief goedkope aardgas uit Rusland en Nederland. Het importeren van aardgas als LNG brengt hogere kosten met zich mee ten opzichte van landen die zelf aardgas winnen. Met het voornemen om vijf van de zeven Belgische kerncentrales uit te schakelen, neemt volgens Dejaeger ook de leveringszekerheid tegen een betrouwbare prijs af. Hij vindt het daarbij onbegrijpelijk dat de centrales lang voor het einde van hun levensduur worden gesloten.
Kortzichtig
Andere knelpunten zijn hoge loonkosten, inflatie, het gedaalde consumentenvertrouwen en import uit competitievere continenten. Ook vragen de CO2-reductiedoelstellingen extra inspanningen voor deze sector. Subsidies voor onderzoek in het kader van klimaatdoelstellingen hebben daarbij tot geen enkele significante doorbraak geleid, aldus Dejaeger. ‘Meer middelen voor research is prima, als daar ook resultaten tegenover staan.’
Ook is hij kritisch op het beleid op het gebied van gevaarlijke stoffen: ‘Uit voorzorg rigoureus een hele resem nuttige chemische stoffen bannen, is evenwel kortzichtig. (…)Het afwegen van voor- en nadelen vergt kennis en transparantie. De waan van de dag moet dan wel wijken voor een ernstige analyse door de ondernemingen, samen met de overheid.’
Alarmsignalen
Tot slot spreekt Dejaeger zijn ongeloof uit over de onkunde waarmee de reële problemen worden benaderd: ‘Wie dat totaalplaatje in ogenschouw neemt, wordt bevangen door ongeloof over zoveel zelfgemaakte problemen en fake oplossingen, los van enige realiteitszin en gestoeld op vooringenomen, ideologische principes. Onze welvaart werd de afgelopen 60 jaar mee uitgebouwd door de hoogtechnologische chemische sector. Als we de alarmsignalen blijven negeren, staat ook die op de helling.’
